PIT - formy opodatkowania i ulgi

PIT – temat, który co roku powraca i staje się źródłem licznych pytań i wątpliwości.Jaki formularz wybrać? Czy przysługują mi ulgi?  Co grozi za spóźnienie?  – to tylko niektóre z najczęściej zadawanych pytań. Rozliczenie podatku dochodowego to obowiązek każdego, kto uzyskuje przychody w Polsce.

Wyjaśnimy: 

✔️ Co to jest PIT i jakie są stawki? 

✔️ W jakim terminie i w jaki sposób należy je złożyć? 

✔️ Z jakich ulg podatkowych można skorzystać?

📌 PIT (z ang. Personal Income Tax), czyli podatek dochodowy od osób fizycznych, to podatek, który obowiązuje wszystkie osoby fizyczne osiągające dochody w danym roku podatkowym na terytorium Polski m.in. na podstawie umów o pracę, umów cywilnoprawnych (np. zlecenie, dzieło), emerytur, rent, najmu czy dzierżawy, osób prowadzących działalność gospodarczą oraz podatników uzyskujących przychody za granicą (mających w Polsce rezydencję podatkową)

📌 Jakie są stawki stawki PIT?

Stawka podatku dochodowego w Polsce zależy od rodzaju osiąganego przychodu oraz wybranej formy opodatkowania.

Skala podatkowa (dla osób fizycznych) 

·        12% – dla dochodów do 120 000 zł rocznie (minus kwota zmniejszająca podatek: 3 600 zł),

·        32% – od nadwyżki powyżej 120 000 zł.

Dla przedsiębiorców możliwe są także inne formy opodatkowania, jak:

·        Podatek liniowy - 19%

·        Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - stawki zależą od rodzaju działalności (od 2% do 17%)  - brak możliwości ujęcia kosztów uzyskania przychodu

Przedsiębiorcy, których dochód w skali podatkowej lub na podatku liniowym przekracza 1.000.000 zł dodatkowo oprócz zapłaty podatku dochodowego zgodnie z wybraną przez siebie formą opodatkowania zobowiązani są do zapłaty daniny solidarnościowej w wysokości 4% (od nadwyżki ponad 1.000.000 zł). Przedsiębiorcy, którzy wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych są zwolnieni z tej opłaty.

📌 Terminy składania PIT

30.04 – ostatni termin na złożenie deklaracji (PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37)

📌 Ulgi przysługujące podatnikom

W polskim prawie istnieje wiele ulg podatkowych, mogących zmniejszyć jego wysokość lub zwiększyć jego zwrot. Wśród popularnych ulg stosowanych przez podatników wyróżnia się między innymi:

·        Ulga na dziecko (prorodzinna)

Ulga na dziecko przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym lub rodzicom zastępczym, którzy uzyskują dochody opodatkowane według skali podatkowej. Limit dochodu obowiązuje tylko przy jednym dziecku.  Ulga przysługuje, jeśli jesteś w związku małżeńskim przez cały rok i wasz wspólny dochód nie przekracza 112 000 zł, jesteś samotnym rodzicem i dochód nie przekracza 112 000 zł, albo nie jesteś w związku małżeńskim i twój dochód nie przekracza 56 000 zł. Przy dwójce lub większej liczbie dzieci limit dochodu nie obowiązuje.  Jeśli ulga przekracza wysokość podatku, możesz otrzymać zwrot niewykorzystanej części, ale tylko do wysokości zapłaconych składek ZUS i zdrowotnych.

·        Ulga termomodernizacyjna

Ulga termomodernizacyjna przysługuje właścicielom lub współwłaścicielom domu jednorodzinnego, którzy ponoszą wydatki na ulepszenia pozwalające na zmniejszenie zapotrzebowania na energię, do ogrzewania budynków mieszkalnych.  Maksymalna kwota ulgi to 53 000 zł – łącznie na wszystkie inwestycje, w wszystkich domach, których jesteś właścicielem. Odliczenie możesz rozłożyć maksymalnie na 6 lat. Jeśli prace nie zostaną zakończone w ciągu 3 lat, musisz zwrócić ulgę – doliczając odliczoną kwotę do dochodu za rok, w którym minął termin.

·        Ulga rehabilitacyjna

Ulga rehabilitacyjna przysługuje osobom posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, osobom, które mają na utrzymaniu osobę niepełnosprawną oraz zostały poniesione wydatki na rehabilitację lub wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Dochód osoby niepełnosprawnej na utrzymaniu nie może przekroczyć 21 371,52 zł rocznie.  Można odliczyć wydatki nielimitowane w pełnej wysokości, m.in. dostosowanie mieszkania lub samochodu, turnus rehabilitacyjny, zakup sprzętu medycznego, opłaty za zabiegi, pobyt w sanatorium, opieka pielęgniarska w domu, kolonie dzieci niepełnosprawnych lub dzieci osób niepełnosprawnych. Wydatki limitowane – obowiązują limity, np.: leki – odliczasz tylko to, co przekracza 100 zł miesięcznie, zakup pielucho majtek, przewodnik osoby niewidomej, utrzymanie psa asystującego, używanie samochodu.

·        Ulga na internet

Ulga na internet przysługuje osobom, które są opodatkowane według skali podatkowej lub ryczałtem i ponoszą wydatki na korzystanie z internetu. Można odliczyć do 760 zł rocznie. Ulga przysługuje maksymalnie przez dwa następujące po sobie lata podatkowe, licząc od pierwszego rozliczenia tej ulgi.

·        Ulga dla młodych

Ulga dla młodych przysługuje osobom, które nie ukończyły 26 roku życia i uzyskały przychody ze stosunku pracy, z umów zlecenia zawartych z firmą, z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej, z tytułu odbywania stażu uczniowskiego, z zasiłku macierzyńskiego. Jeżeli osoby te uzyskały przychody do kwoty 85.528 zł w roku podatkowym - to są one zwolnione z podatku PIT.

·        Ulga abolicyjna

Ulga abolcyjna przysługuje osobom, które uzyskują dochody za granicą a Polska stosuje wobec nich metodę proporcjonalnego odliczenia, która pozwala zmniejszyć podatek dochodowy i uniknąć podwójnego opodatkowania zarobków. Dotyczy m.in. dochodów ze stosunku pracy, umów zlecenia, działalności gospodarczej, działalności artystycznej, naukowej czy literackiej wykonywanej za granicą.  Ulga polega na zmniejszeniu podatku w Polsce o różnicę wynikającą z zastosowania mniej korzystnej metody opodatkowania zagranicznych dochodów.

·        Ulga badawczo-rozwojowa

Ulga przysługuje osobom prowadzącym działalność gospodarczą na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym, jeśli ponoszą koszty związane z działalnością badawczo-rozwojową.  Ulga polega na odliczeniu tzw. kosztów kwalifikowanych, m.in. wynagrodzeń pracowników i zleceniobiorców, kosztów materiałów, ekspertyz, doradztwa, korzystania ze sprzętu badawczego czy uzyskiwania patentów. Ulga przysługuje do wysokości dochodu z działalności gospodarczej. Jeśli podatnik poniesie stratę lub osiągnie zbyt niski dochód, ulgę można rozliczyć w ciągu 6 kolejnych lat.

·        Ulga na IKZE

Ulga IKZE przysługuje osobom, które w ciągu roku dokonały wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego. W 2024 roku limit ulgi wynosi 9 388,80 zł – dla osób zatrudnionych lub nieprowadzących działalności, oraz 14 083,20 zł – dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

·        Ulga na zabytki

Ulga na zabytki przysługuje właścicielom lub współwłaścicielom nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub ewidencji zabytków. W ramach ulgi możesz odliczyć od podstawy opodatkowania 50% wydatków poniesionych m.in. na: wpłaty na fundusz remontowy, prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku. Łączny limit ulgi wynosi 500 000 zł. Jeśli w danym roku masz za niski dochód lub stratę, możesz przenieść ulgę na kolejne 6 lat.

·        Ulga na terminal

Ulga na terminal przysługuje przedsiębiorcom, którzy ponieśli wydatki na zakup terminala płatniczego lub obsługę transakcji płatniczych z jego użyciem m.in. opłaty systemowe, interchange, za najem lub dzierżawę terminala. Limit ulgi wynosi 2 500 zł – jeśli nie masz obowiązku używania kasy fiskalnej oraz 1 000 zł – w pozostałych przypadkach.

·        Ulga dla seniorów

Ulga przysługuje osobom, które osiągnęły wiek emerytalny – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn – ale nadal są aktywne zawodowo i nie pobierają emerytury ani renty rodzinnej. Ulga polega na zwolnieniu z podatku dochodowego przychodów do kwoty 85 528 zł rocznie, uzyskanych m.in. z: umowy o pracę, służby, pracy nakładczej lub spółdzielczej, umowy zlecenia, działalności gospodarczej oraz zasiłku macierzyńskiego. Warunkiem skorzystania z ulgi jest podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu uzyskiwania tych przychodów.

·        Ulga na powrót

Przysługuje osobom, które po 31 grudnia 2021 r. przeniosły miejsce zamieszkania do Polski i stały się polskimi rezydentami podatkowymi. Ulga polega na zwolnieniu z podatku dochodowego przychodów do kwoty 85 528 zł rocznie, uzyskanych z: pracy na etacie, umowy zlecenia, działalności gospodarczej, zasiłku macierzyńskiego. Z ulgi można skorzystać przez cztery kolejne lata, licząc od roku powrotu lub od następnego roku. Warunkiem jest brak zamieszkania w Polsce przez ostatnie 3 lata, obywatelstwo UE lub wybranych państw oraz brak wcześniejszego korzystania z tej ulgi.

·        Ulga dla rodzin 4+

Ulga dla rodzin 4+ przysługuje rodzicom i opiekunom wychowującym co najmniej czworo dzieci.  Ulga polega na zwolnieniu z podatku dochodowego przychodów do kwoty 85 528 zł rocznie uzyskanych z: pracy na etacie, umowy zlecenia, działalności gospodarczej, zasiłku macierzyńskiego.

·        Darowizna na pożytek publiczny

Ulga przysługuje osobom, które przekazały darowiznę na cele społeczne, charytatywne, zdrowotne, edukacyjne lub inne wskazane w ustawie o działalności pożytku publicznego. Odliczyć można faktycznie przekazaną kwotę darowizny, nie więcej niż 6% dochodu lub przychodu. Darowizna musi być przekazana na organizacje pozarządowe (np. fundacje, stowarzyszenia, kościoły, spółdzielnie socjalne), lub równoważne organizacje w krajach UE/EOG, działające w podobnym zakresie.

·        Ulga na krwiodawstwo

Ulga przysługuje osobom, które oddały krew lub jej składniki (np. osocze). Odliczenie przysługuje w wysokości 130 zł za każdy oddany litr krwi lub jej składników.

·        Darowizna na kościół

Ulga na kult religijny przysługuje osobom, które przekazały darowiznę na rzecz kościołów, związków religijnych lub kościelnych osób prawnych (np. parafii, zakonów).

·        Ulga na kształcenie zawodowe

Ulga przysługuje przedsiębiorcom, którzy przekazali darowiznę w formie materiałów dydaktycznych lub środków trwałych na rzecz publicznych szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe.  Darowizna musi być: kompletna, zdatna do użytku i nie starsza niż 12 lat.

Rodzaj ulgi	Formularz	Dokumenty	Kwota odliczenia
Ulga na dziecko	PIT-28, PIT-36, PIT-37	Akt urodzenia dziecka, potwierdzenie bycia opiekunem.	jedno dziecko:1112,04 zł, dwoje dzieci:2224,08 zł, troje dzieci: 4224,12 zł, czworo dzieci: 6924,12 zł, każde kolejne + 2700 zł.
Ulga termomodernizacyjna	PIT-36, PIT-36L, PIT-28, PIT-37	Faktury z podatkiem VAT.	53 000 zł, 106 tys. w przypadku małżeństw.
Ulga rehabilitacyjna	PIT-28, PIT-36, PIT-37	Dowód poniesienia wydatku,orzeczenie o niepełnosprawności.	Limitowane - 2280 zł, Nielimitowane - pełna wartość kosztów, (kwota leków - nadwyżka ponad 100 zł).
Ulga na internet	PIT-28, PIT-36PIT-37	Rachunki za internet.	Do 760 zł rocznie przez 2 lata.
Ulga dla młodych	PIT-36,PIT-37	Dokumentacja dochodów.	Przychody uzyskane do wysokości nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł.
Ulga abolicyjna	PIT-28PIT-36	Dokumentacja dochodów zagranicznych.	Do 1 360 zł lub bez limitu.
Ulga badawczo-rozwojowa	PIT-36, PIT-36L, PIT-36S, PIT-36LS	Dokumentacja kosztów kwalifikowanych.	Do 200% niektórych kosztów
Ulga na IKZE	PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37	Potwierdzenie wpłat.	Do 9 388,80 zł lub 14 083,20 zł.
Ulga na zabytki	PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37	Dowód poniesienia wydatku.	Można odliczyć 50% wydatków (limit 500 000 zł).
Ulga na terminal	PIT-28, PIT-36,PIT-36L	Faktury.	1000 zł - w pozostałych przypadkach. 2500 zł - jeśli nie masz obowiązku
Ulga dla seniorów	PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37	Zaświadczenie o rezygnacji ze świadczeń emerytalnych	Przychody uzyskane do wysokości nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł.
Ulga na powrót	PIT-28, PIT-36PIT-36L, PIT-37	Dokumentacja potwierdzająca miejsce zamieszkania za granicą.	Przychody uzyskane do wysokości nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł.
Ulga dla rodzin 4+	PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37	Dokumentacja dzieci.	Przychody uzyskane do wysokości nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł.
Darowizna na pożytek publiczny	PIT-28, PIT-36, PIT-37	Dowód wpłaty.	Do 6% dochodu.
Ulga na krwiodawstwo	PIT-28, PIT-36, PIT-37	Zaświadczenie z RCKiK.	130 zł za 1 litr, do 6% dochodu.
Darowizna na kościół	PIT-28, PIT-36, PIT-37	Dowód wpłaty, oświadczenie obdarowanego.	Do 6% dochodu.
Ulga na kształcenie zawodowe	PIT-36L, PIT-36, PIT-28	Dowód wpłaty, oświadczenie obdarowanego.	Do 6% dochodu.

Korzystasz ze sztucznej inteligencji? UWAŻAJ!

Wielokrotnie zdarzało się, że najpopularniejsze systemy sztucznej inteligencji wprowadzają użytkowników w błąd tworząc nieistniejące przepisy, ale również nieistniejące interpretacje podatkowe - przykład dotyczący wspólnego rozliczenia małżonków, gdy jeden małżonek rozlicza się na ryczałcie:

Po zaciętej dyskusji wysłaliśmy do ChatuGPT fragment ustawy:

8. Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko: 1) stosuje przepisy: a) art. 30c lub b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy Tutaj wyraźnie jest napisane, że opodatkowanie ryczałtem wyklucza wspólne rozliczenie, poza tym interpretacja, którą podałeś NIE ISTNIEJE!

ChatGPT przyznał się do błędu i przeprosił:

"Przepraszam za wcześniejsze nieścisłości w moich odpowiedziach. Masz absolutnie rację, powołując się na art. 6 ust. 8 ustawy o PIT, który stanowi, że jeśli chociażby jeden z małżonków stosuje przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, to wspólne rozliczenie nie ma zastosowania.

Oznacza to, że prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem wyklucza możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem, nawet jeśli osiągasz również dochody opodatkowane według skali podatkowej, takie jak z umowy o pracę.

Dodatkowo, przepraszam za wcześniejsze podanie nieistniejącej interpretacji indywidualnej o sygnaturze 0114-KDIP3-1.4011.805.2021.2.MG. Nie mogłem jej znaleźć w dostępnych bazach interpretacji podatkowych, co oznacza, że taka interpretacja prawdopodobnie nie istnieje.

Jeśli masz dodatkowe pytania lub potrzebujesz dalszych wyjaśnień w tej sprawie, chętnie pomogę."

Wardzała i Spółka z o.o. Spółka Doradztwa Podatkowego